Przeniesienie ośrodków formowania Armii Polskiej w ZSRR na południe, głównie do Uzbekistanu. Wyznaczono nowe rejony formowania i dowódców dywizji:

Dowództwo i sztab armii w Jangi-Jul, w Uzbeckiej Republice (30 km na południowy zachód od Taszkientu); 
5 Dywizja — Dżałał-Abad w Kirgiskiej Republice (300 km od Taszkientu); 
6 Dywizja — Szachriziabsa w Uzbeckiej Republice (70 krn na południe od Samarkandy); 
7 Dywizja — Kermine w Uzbeckiej Republice (150 km na północny zachód od Samarkandy — na północ od Afganistanu), dowódca — gen. Zygmunt Szyszko-Bohusz; 
8 Dywizja — Czokpak w południowym Kazachstanie (100km na północny wschód od Taszkientu), dowódca płk. dypl. Bronisław Rakowski; 
9 Dywizja — Margełan w Uzbeckiej Republice (dolina Fergany), dowódca płk dypl. Marian Bolesławicz;

10 Dywizja — Ługowaja w południowym Kazachstanie (140 km na zachód od Frunze), dowódca - płk piech. Alfred Jan Schmidt;

Ośrodek Organizacyjny Armii — Guzar w Uzbeckiej Republice (180 km na południowy wschód od Buchary); 
Centrum Wyszkolenia Armii — Wrewskaja w Uzbeckiej Republice; 
Centrum Wyszkolenia Artylerii — Karausu w Kirgiskiej Republice (Dżałał Abad); 
Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej - Kainda w Kirgiskiej Republice;

Bataliony samochodowe Armii — Krabałdy w Kirgiskiej Republice (50 na zachód od Frunze);
1 pułk ułanów — Otar w południowym Kazachstanie (150 km na zachód od Ałma- Aty); 
1 pułk łączności — Wieliko Aleksiejewskaja w Uzbeckiej Republice;
Ewakuacyjna Stacja Zdrowia — Krasnowodsk nad Morzem Kaspijskim w Turkmeńskiej Republice.

Sprzeciw gen. Andersa wobec propozycji sowieckiej skierowania 5 Wileńskiej Dywizji Piechoty na front (argumentował on, że powinna być użyta całość sił polskich).

W azjatyckich republikach ZSRR: Uzbeckiej, Kazachskiej i Kirgiskiej od lutego do końca sierpnia 1942 roku zmarło ponad 3100 żołnierzy oraz około 10 tysięcy osób cywilnych skupionych wokół jednostek.

Rozmowy gen. Andersa ze Stalinem i uzyskanie zgody na częściową ewakuację Armii Polskiej do Iranu. Pierwsza ewakuacja Armii Polskiej do Iranu (33 tysiące żołnierzy, 10 tysięcy cywilów).

Druga ewakuacja wojska i ludności cywilnej do Iranu (ok. 45 tys. żołnierzy i ok. 25 tys. osób cywilnych).

W dniach 5-9 sierpnia, w sześciu transportach kolejowych oddziały dywizji zostały przegrupowane z Kermine do Krasnowodska.

11 sierpnia wszystkie jednostki dywizji zgrupowały się w Polskiej Bazie Ewakuacyjnej w Krasnowodzku.

12 sierpnia żołnierzy oraz ludność cywilną zaokrętowano na radzieckie statki "Kaganowicz" i "Żdanow" i ewakuowana z Krasnowodska przez Morze Kaspijskie do Pahlevi w Iranie.

13 sierpnia oba statki zacumowały na redzie irańskiego portu Pahlevi w Iranie (okupowanym wówczas wspólnie od sierpnia 1941 przez wojska sowieckie i brytyjskie). Po wyokrętowaniu pododdziały marszem pieszym zostały skierowane do obozu położonego kilka kilometrów od Pahlevi, gdzie przeszły kwarantannę i otrzymały mundury tropikalne.

W dniach 16-19 sierpnia, po rekonstrukcji (reorganizacja, dozbrojenie) i rekonwalescencji żołnierzy, dywizja przegrupowała się do obozu Khanaquin w Iraku, gdzie ochraniała strategiczne pola naftowe w zagłębiu Mosul – Kirkuk przed dywersją niemiecką.

Armia Polska na Wschodzie została utworzona na podstawie rozkazu Naczelnego Wodza PSZ, gen. broni Władysława Sikorskiego z 12 września 1942, w Iraku, Iranie i Palestynie z połączenia Wojska Polskiego na Środkowym Wschodzie i Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Nominacja gen. Andersa na dowódcę nowo utworzonej Armii Polskiej na Wschodzie.  (formacje ewakuowane z ZSRR oraz jednostki Polskie utworzone na Bliskim Wschodzie).

Przemieszczenie wojsk ewakuowanych z ZSRR do Iraku. Sztab Armii ulokowano w Qizil Ribat (na północny wschód od Bagdadu). Reorganizacja oddziałów.

Wizyta gen. Sikorskiego na Bliskim i Środkowym Wschodzie. Decyzja o nowej organizacji Armii Polskiej na Wschodzie. Inspekcja jednostek podległych gen. Andersowi.

Reorganizacja Armii Polskiej na Wschodzie. 21 lipca 1943 r.  na podstawie rozkazu i wytycznych Naczelnego Wodza generała broni Władysława Sikorskiego utworzony został 2 Korpus Polski z jednostek Armii Polskiej na Wschodzie. Dowództwo Korpusu objął gen. Władysław Anders.

Przemieszczenie 2 Korpusu do Palestyny. W Palestynie szeregi 2. Korpusu opuściło (zdezerterowało) kilkuset żołnierzy z bronią w ręku (Żydów), którzy stali się bojownikami Hagany w walce o niepodległe państwo Izrael. Generał Władysław Anders zakazał w poufnym rozkazie żandarmerii polskiej ścigania tych dezerterów (mimo, iż ich działalność była do roku 1948 skierowana przeciw Wielkiej Brytanii, której terytorium mandatowym była wówczas Palestyna).

Naczelny Wódz gen. broni Kazimierz Sosnkowski wydał "Wytyczne organizacyjne dla Armii Polskiej na Wschodzie". Armia Polska na Wschodzie została podzielona na trzy rzuty. Rzut pierwszy tworzył II Korpus Polski wraz z Bazą Armii Polskiej na Wschodzie. Rzut drugi tworzył sztab armii i jednostki, które nie weszły w skład II Korpusu Polskiego. Trzeci rzut stanowiły jednostki armii pozostające na terenie Palestyny, Syrii i Iranu.

Inspekcja Naczelnego Wodza gen. Kazimierza Sosnkowskiego w oddziałach polskich w Palestynie.

Przegrupowanie 2 Korpusu do Egiptu do rejonu Qassassin (okolice Aleksandrii i Port Saidu). 2 Korpus liczył wówczas ponad 52 tysiące żołnierzy.

W jego skład wchodziły: 3 Dywizja Strzelców Karpackich [3 DSK], 5 Kresowa Dywizja Piechoty [5 KDP], 2 Samodzielna Brygada Czołgów [2 BCz], pułk samochodów pancernych, armijna grupa artylerii [GAA] i służby.

Transporty 2 Korpusu z Egiptu do Włoch, gdzie jego jednostki weszły w skład brytyjskiej 8 Armii. Udział oddziałów w działaniach obronnych nad rzeką Sangrio.

Od 1945 roku część żołnierzy zaczęła powracać do kraju. Po zakończeniu działań wojennych żołnierzy Korpusu, którzy zadeklarowali powrót do kraju skierowano do obozów repatriacyjnych w Cervinara i Paolisi koło Neapolu (około 5,5 tysiąca żołnierzy) i w San Domenico (około 800 żołnierzy).

Obozy pozostawały pod opieką władz brytyjskich, które organizowały transporty do Polski. Transporty kierowano koleją przez Mediolan, Brenner, Pilzno, Pragę do Zebrzydowic lub drogą morską z Neapolu do Gdańska. Z ramienia Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej nad powrotem żołnierzy do kraju czuwała Polska Misja Wojskowa we Włoszech pod kierownictwem płk. Kazimierza Sidora (misja funkcjonowała do maja 1946 r.).

W okresie od 3 do 25 grudnia 1945 r. do Polski, w 13 transportach kolejowych przybyło z Włoch łącznie 12305 żołnierzy z 2. Korpusu Polskiego i z Jednostek Wojskowych na Środkowym Wschodzie. W tej liczbie znalazło się tylko 32 oficerów oraz 1612 podoficerów i 10 661 szeregowców. Z powyższej grupy 1226 podoficerów i 8601 szeregowców miało za sobą przymusową służbę w armii niemieckiej. Około 8 procent to żołnierze zdegradowani bądź więzieni z przyczyn natury politycznej. Około 2 procent żołnierzy to obywatele polscy narodowości białoruskiej, ukraińskiego i rosyjskiego. Powracający żołnierze przywieźli z sobą między innymi 11 867 karabinów angielskich i 603 150 nabojów karabinowych. Wymienieni zostali skierowani do punktów etapowych w Koźlu, Cieszynie i Międzylesiu. Przygotowano również rezerwowe punkty w Katowicach, Chorzowie i Bielsku-Białej. Punkty repatriacyjne zostały zorganizowane na podstawie rozkazu nr 325/org. Naczelnego Dowódcy WP z dnia 27 listopada 1945 r. Kierownictwo nad przyjęciem żołnierzy PSZ sprawował gen. dyw. Wsiewołod Strażewski - II wiceminister ON. Samym przyjęciem zajmowały się cztery komisje rejestracyjne, w skład których wchodzili oficerowie Departamentu Poboru i Uzupełnień MON, Głównego Zarządu Polityczno – Wychowawczego WP, Głównego Zarządu Informacji WP i Departamentu Personalnego MON. Na czele jednej z komisji stał ppłk Jan Janikowski. Ochronę zapewniał 3 batalion 44 Pułku Piechoty 13 DP. Z przybyłych do kraju podoficerów – 1572 zdemobilizowano, a 40 urlopowano, kwalifikując wstępnie do dalszej służby wojskowej. W grupie szeregowców zdemobilizowano 9892, a urlopowano 769 osób. W późniejszym okresie zrezygnowano z powołania do czynnej służby żołnierzy urlopowanych. Dalsze zorganizowane transporty żołnierzy 2. Korpusu Polskiego przybywały do kraju z Wysp Brytyjskich. Do grudnia 1947 r. przybyło 16371 podoficerów i 41912 szeregowców PSZ. Kazimierz Frontczak nie podaje, ilu z nich pełniło służbę w 2. Korpusie Polskim. Powyższe dane nie obejmują żołnierzy, którzy do kraju wrócili indywidualnie lub cywilnymi transportami repatriacyjnymi. Zorganizowana akcja powrotu żołnierzy PSZ trwała do polowy 1951 r. W latach 1947-1948 723 żołnierzy PSZ na Zachodzie, którzy przed wojną zamieszkiwali na terenie województw: wileńskiego, białostockiego, nowogródzkiego i poleskiego, trafiła do 312 Obozu dla Wyzwolonych Jeńców Wojennych i Internowanych Obywateli w Grodnie (powyższe dane nie obejmują żołnierzy, którzy powrócili w 1946 r. i przeszli przez obóz w Wilnie, a także żołnierzy, którzy powrócili indywidualnie po 1948 r.). Z 723 żołnierzy, którzy przewinęli się przez obóz grodzieński – 327 żołnierzy pełniło służbę w 2. Korpusu Polskiego, z czego – 111 żołnierzy w 3 DSK, a 159 żołnierzy w 5 KDP.

W nocy z 31 marca na 1 kwietnia 1951 r. funkcjonariusze bezpieczeństwa Białoruskiej SRR przystąpili do masowych aresztowań i wywózki żołnierzy PSZ na Zachodzie wraz z ich rodzinami do obwodu irkuckiego. Deportacja wiązała się z konfiskatą mienia i odebraniem odznaczeń bojowych. Ogółem zesłano 888 żołnierzy i 3632 członków rodzin z terenu Białoruskiej SRR i 49 żołnierzy z terenu Litewskiej SRR. W 1956 r. deportowanym zezwolono na powrót z zesłania. W 1958 r. w obwodzie irkuckim pozostawało 1152 żołnierzy i członków ich rodzin. Większość z deportowanych w 1951 r. powróciła do Polski. W 1971 r. Sąd Najwyższy Białoruskiej SRR uznał deportacje za bezpodstawne i umorzył postępowania karne prowadzone przeciwko żołnierzom PSZ na Zachodzie. Żołnierzom, którzy powrócili na terytorium Białoruskiej SRR wypłacono rekompensatę za skonfiskowane mienie. W 2003 r. na terenie Białorusi żyło jeszcze 23 żołnierzy 2. Korpusu Polskiego, którzy w dalszym ciągu nie posiadali uprawnień kombatanckich.

Po zwolnieniu z obozu jenieckiego 28.05.1945 r. gen. Tadeusz Bór-Komorowski objął funkcję Wodza Naczelnego, a gen. Anders powrócił na stanowisko dowódcy 2. Korpusu Polskiego we Włoszech.

Polski sztab w Londynie i rząd angielski uzgodniły wydanie rozkazu do Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie, podporządkowując żołnierzy rozkazom brytyjskich władz wojskowych. Polski sztab w Londynie 21.09.1945 r. zarządził, aby żołnierze PSZ deklarowali się na indywidualne powroty do Polski. Do marca 1946 r. do kraju wróciło 23 tys. żołnierzy z Anglii i 14 tys. z Włoch. Pozostało natomiast 107 tys. żołnierzy we Włoszech, 46 tys. w Wielkiej Brytanii, 55 tys. w Niemczech i na Bliskim Wschodzie. W maju 1946 r. pod opieką brytyjską znajdowało się 160 tys. wojska i 33 tys. osób z rodzin żołnierzy. W związku z tym rząd Wielkiej Brytanii postanowił przenieść 110 tys. żołnierzy 2. Korpusu z Włoch do Anglii i przyspieszyć ich demobilizację, przenosząc do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia, który był częścią Armii Brytyjskiej, przeznaczony dla przysposobienia zdemobilizowanych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie do życia cywilnego i rozmieszczenia ich na terytorium Zjednoczonego Królestwa lub poza jego granicami. Od lipca do października 1946 r. przetransportowano wojska 2. Korpusu do Anglii i rozpoczęto ich demobilizację w ramach PKPR. Do końca 1946 r. przez PKPR przeszło 114 tys. osób, a 91 tys. osiedliło się na terenie Europy Zachodniej i w Ameryce.

Tymczasowy Rząd Jedności Narodu w Polsce pozbawił obywatelstwa polskiego generałów: Władysława Andersa - dowódcę 2. Korpusu, Stanisława Kopańskiego - szefa sztabu generalnego Polskich Sił Zbrojnych, Stanisława Maczka - dowódcę I Dywizji Pancernej oraz kilkudziesięciu wyższych oficerów, za niepodporządkowanie się naczelnemu dowództwu Wojska Polskiego. 

2. Korpus Polski został rozwiązany w 1947 r.